Hematoloq həkim - hematopoietik orqanların anatomiyası və fiziologiyasını, qan hüceyrələrinin və qan plazmasının vəziyyətini araşdıran, qan xəstəlikləri olan pasiyentlərin müalicə və reabilitasiya edən bir mütəxəssisdir.
Qan tərkib hissələrinin istehsal funksiyası sümük iliyi, dalaq, qaraciyər (prenatal dövr), timus (timus bezi) və limfa düyünləri tərəfindən həyata keçirilir , buna görə hekim hematoloq işində göstərilən dəyişiklikləri buna görə müalicə edir:
Hemoglobin və qırmızı qan hüceyrələrinin azalması (anemiya).
Hematopoetik sistemin şişləri (hemoblastoz: leykoz və leykamiya, limfoma).
Porfirin metabolizmasının anadangəlmə və sonradan yaranılmış pozulmaları: fermentlərin patologiyası, hemolitik anemiya.
Qan laxtalanma problemləri, hemostaz: hemofiliya, trombosit patologiyası.
Hematopoezin pozuntusu: agranulositoz, aplastik anemiya.
Qanda metqemoqlobin səviyyəsinin yüksək olması səbəbindən oksigen çatışmazlığı (metqemoqlobinemia)
Hematoloq hekim qan qrupunu təyin etməklə məşğul olur, standart olmayan bir qrup müəyyən edildikdə lazımi analoqu seçir. Solğunluq, siyanoz, sarılıq, dərinin quruluğu və qaşınması, hemorajik səpkilər, diş ətinin qanaması ilə əlaqəli vəziyyətlərin diferensial diaqnostikasını aparır. Hekim hematoloq genişlənmiş qaraciyər, dalaq və limfa düyünləri, mənşəyi bilinməyən hərarət və kaxeksiya, sümük ağrısı, tez-tez soyuqdəymə olan pasiyentləri müayinə edir.
Hematoloq ixtisası deşmə, spektrofotometriya, nəbz oksimetriyası, endoskopik manipulyasiya, yaxma mikroskopiyası bacarıqlarına sahib olmağı özündə cəmləyir.
Hematoloq həkimin əsas vəzifələri aşağıdakılardır:
Pasiyentlərin ambulator və stasionar müalicəsi (konsultasiyalar, fərdi terapiya rejimləri, profilaktik kurslar, reabilitasiya).
Qan qrupunun təyini.
Limfa düyünü və sümük iliyi funksiyası.
Nəbz oksimetri, sitometriya, endoskopik müayinə və xəstənin müalicəsi.
Kök hüceyrə bankı üçün göbək bağı qanının toplanması.
Erkən mərhələlərdə bədxassəli patologiyanı aşkar etmək üçün mobil ixtisaslaşmış qruplarda çalışmaq.
Hematoloji pasiyentlərin iş qabiliyyətinin qiymətləndirilməsi, xəstəxanadan çıxma, Tibbi və sosial ekspertiza-ya göndərmə.
İlkin tibbi sənədlərin qeydiyyatı.
